Impotencja psychogenna, czyli kiedy głowa „nie pozwala”

Impotencja to niemożność uzyskania i utrzymania wzwodu prącia, który pozwalałby na odbycie
satysfakcjonującego dla obu stron stosunku seksualnego. Impotencja psychogenna to zaburzenia
wzwodu prącia wywołane czynnikami związanymi psychiką. Chory cierpi na lęki, fobie lub ma
zaburzone prawidłowe relacje partnerskie.
Dodatkowymi elementami pogłębiającymi impotencję psychogenną są:

  • brak poczucia własnej wartości,
  • rutyna i znudzenie wieloletnim związkiem,
  • długotrwały stres, np. związany z pracą, chorobą partnera lub innych bliskich,
  • porażki życiowe,
  • spadająca atrakcyjność partnerki, np. w związku ze starzeniem się[2][3].
    Zwykle nie da się wyodrębnić jednej i głównej przyczyny impotencji, bo problemy ze wzwodem są
    wypadkową współistnienia wielu chorób i stanów: wieku, cukrzycy, miażdżycy z chorobą
    wieńcową, nadciśnienia tętniczego, palenia tytoniu, niewydolności nerek[3].
    Warto też dodać, że współcześnie zmienia się terminologia związana z problemami ze wzwodem.
    “Zaburzenia wzwodu prącia” lub “zaburzenia erekcji” w publikacjach naukowych stopniowo
    wypierają “impotencję”, bo słowo to nabrało przez lata pejoratywnego wydźwięku[3].

Współcześnie leczenie impotencji zostało podzielone na trzy grupy – w zależności od pochodzenia
problemu i stopnia nasilenia objawów:

  • terapia pierwszego rzutu – psychoterapia seksuologiczna, stosowanie leków doustnych oraz
    urządzeń próżniowych,
  • terapia drugiego rzutu – iniekcje do ciał jamistych lub podawaniu preparatów
    docewkowych,
  • terapia trzeciego rzutu – wszczepianie implantów do ciał jamistych.

Emocje, zachowania i zaburzenia funkcjonowania organów u człowieka są spowodowane tym, w
jaki sposób osoba myśli i postrzega siebie, innych ludzi i otoczenie. Terapia poznawczo-
behawioralnej ma za zadanie zmienić dysfunkcjonalny (nieadaptacyjny) sposób myślenia pacjenta,
co w konsekwencji ma przyczynić się do poprawy jego samopoczucia i zmiany w zachowaniu.
Kolejnym etapem będzie pozbycie się impotencji[2].

Niezależnie, czy chory cierpi na impotencję psychogenną, czy jakiś inny rodzaj zaburzeń
seksualnych, psychoterapia seksuologiczna odgrywa kluczową rolę w leczeniu. Psychoterapia jest
szczególnie istotna w leczeniu przy nieodwracalnych zaburzeń seksualnych (np. związanych z
fizycznymi uszkodzeniami członka), ale stosuje się ją też przy leczeniu impotencji psychogennej,
jako uzupełnienie leczenia farmakologicznego[1].

W leczeniu farmakologicznym impotencji stosuje się: leki hormonalne (androgeny); leki
naczyniowo czynne (podawane we wstrzyknięciach do ciał jamistych prącia lub docewkowo), leki
doustne (sildenafil).
Najpowszechniejszym sposobem farmakologicznego leczenia impotencji jest podawanie pacjentowi
inhibitorów fosfodiesterazy typu 5 (inhibitory PDE 5), czyli sildenafilu. Sildenafil jest najbardziej
obiecującym lekiem do leczenia impotencji – stosowany w dawce 100 mg wykazuje skuteczność u
ok. 80% badanych.
Jeśli pojawiają się jakieś działania uboczne, to są to zwykle objawy natury ogólnej i nie mają
istotnego znaczenia klinicznego, np. bóle głowy, nudności, wymioty, wrażenie pełnego nosa lub
gorąca w okolicy twarzowej oraz zaburzenia widzenia.
Lek przyjmuje się na ok. 40-60 minut przed planowanym stosunkiem, a jego działanie utrzymuje
się przez kilka godzin. Nie należy go stosować częściej niż raz dziennie. Aby sildenafilu działał
skutecznie potrzebne jest naturalne podniecenie płciowe[3].

  1. Oettingen J. Propozycja postępowania terapeutycznego w przypadku zaburzeń erekcji. Podejście poznawczo-behawioralne. Psychoterapia. 2014;2:91-105.
  2. Lew-Starowicz Z. Diagnostyka różnicowa zaburzeń erekcji. Seksuologia Polska. 2005;2:60-63.
  3. Antoniewicz A. A. Współczesne możliwości leczenia farmakologicznego zaburzeń wzwodu
    prącia. http://www.czytelniamedyczna.pl/1177,wspolczesne-mozliwosci-leczenia-
    farmakologicznego-zaburzen-wzwodu-pracia.html Dostęp: 14.03.2018.