Priapizm, czyli bolesny wzwód – przyczyny, objawy, leczenie
Zaburzenia prącia to bardzo częste dolegliwości dotykające mężczyzn. Badania statystyczne pokazują, że mogą na nie cierpieć nawet 3 mln Polaków. Stanowi to dla nich bardzo poważny problem, ponieważ doprowadza do niemożności osiągnięcia zadowolenia seksualnego, przez co współżycie nie jest w pełni satysfakcjonujące.
Bolesny wzwód – jak powstaje?
Żeby zrozumieć patofizjologię bolesnego wzwodu, należy znać podstawową anatomię członka oraz
mechanizmy, które odpowiadają za fizjologiczną erekcję. Członek zbudowany jest z dwóch ciał
jamistych, położonych po dwóch stronach ciała gąbczastego.
W trakcie podniecenia uwalniane są znaczne ilości tlenku azotu, odpowiedzialnego za rozkurcz
tętnic doprowadzających krew do męskiego przyrodzenia. Powoduje to znaczne zwiększenie
napływu krwi oraz wypełnienie nią zatok, z których zbudowane są ciała jamiste. To w efekcie
skutkuje powiększeniem członka oraz jego usztywnieniem.
Podstawowym bodźcem, który odpowiada za ten mechanizm jest psychiczne podniecenie lub
fizyczne bodźce (np. sam stosunek seksualny, masturbacja itp.). Niekiedy jednak wzwód powstaje
mimo braku podniecenia – mówimy wówczas o priapizmie[1][2]
Rodzaje priapizmu
Istnieje szereg przyczyn, które odpowiadają za rozwój priapizmu. Najczęściej mamy do czynienia z
tzw. priapizmem niedokrwiennym. Mówimy o nim wówczas, gdy krew napływa w prawidłowy
sposób do członka, jednak z różnych przyczyn nie jest w stanie odpłynąć.
Znacznie rzadszym rodzajem priapizmu jest wzwód wywołany patologicznym zwiększonym
napływem krwi. Spowodowany on jest przede wszystkim lekami (np. przedawkowanie sildenafilu).
Sam priapizm objawia się w charakterystyczny sposób. Wzwód występuje najczęściej bez bodźca
pobudzającego. Trwa on zwykle powyżej 4 godzin oraz, co charakterystyczne, następuje
wypełnienie jedynie ciał jamistych, bez napływu krwi do ciała gąbczastego. Pacjent podaje
wówczas, że trzon członka jest twardy i bolesny, a żołądź (która jest częścią ciała gąbczastego) jest
miękka[1][2].
Najczęstsze przyczyny priapizmu niedokrwiennego
Tak jak wspomniano wcześniej bolesny wzwód jest najczęściej spowodowany priapizmem
niedokrwiennym. W przypadku wystąpienia charakterystycznych objawów lekarz powinien wziąć
pod uwagę następujące przyczyny choroby:
Leki
Jest to najważniejsza grupa przyczyn priapizmu niedokrwiennego, z czego najczęściej za
powstawanie priapizmu odpowiada sildenafil. Lek ten należy do grupy wybiórczych inhibitorów
fosfodiesterazy typu 5. Działanie leku opiera się na zahamowaniu enzymu fosfodiesterazy, co
skutkuje nasileniem produkcji tlenku azotu (NO).
Znając już podstawy fizjologii wzwodu łatwo wywnioskować, że w efekcie prowadzi to do
zwiększonego napływu krwi oraz rozkurczu naczyń tętniczych w zatokach ciał jamistych. Sam
sildenafil początkowo stosowany był jako lek w chorobach układu sercowo-płucnego.
Obecnie zalecany jest również w leczeniu zaburzeń wzwodu. Niekiedy jednak pacjenci przyjmują
zbyt duże dawki leku lub stosują go (często z ciekawości) osoby zdrowe. To właśnie w tych
przypadkach najczęściej dochodzi do priapizmu.
Inne grupy leków, których zażywanie może spowodować priapizm to np. leki przeciwdepresyjne
(fluoksetyna, sertralina), leki przeciwkrzepliwe (inhibitory witaminy K, np. warfaryna), leki
przecwpsychotyczne (rysperydon, olanzapian
Zaburzenia neurologiczne
Rzadszą, ale istotną pod względem klinicznym grupą przyczyn rozwoju patologicznego, bolesnego
wzwodu są zaburzenia neurologiczne oraz urazy rdzenia kręgowego.
W wyniku wspomnianego urazu rdzenia dojść może do uszkodzenia włókien nerwowych, które
unerwiają członek. To w efekcie doprowadza do wystąpienia różnego rodzaju patologii wzwodu.
Może to być całkowity brak wzwodu (spowodowany zaburzeniami czucia) lub właśnie priapizm.
Podobne objawy mogą spowodować choroby neurodegeneracyjne, takie jak stwardnienie rozsiane
czy stwardnienie zanikowe boczne.
Choroby krwi
Powstawanie patologicznego wzwodu może być wynikiem uogólnionych chorób nowotworowych
krwi (białaczki)
Inne przyczyny priapizmu to alkohol, jady niektórych zwierząt (np. skropiona), czy urazy okolica
krocza[2].
Bolesny wzwód – co robić?
Przede wszystkim należy pamiętać, że priapizm to bardzo niebezpieczny stan. Patologiczny,
bolesny wzwód jakim jest priapizm niedokrwienny może doprowadzić nawet do martwicy członka,
sepsy, a w konsekwencji śmierci pacjenta!
Dlatego też w każdym przypadku bolesnego wzwodu, który nie ustępuje pomimo braku
podniecenia należy skontaktować się z lekarzem[1][2].
Bibliografia
- Capece M., et al, Management of refractory ischemic priapism: current perspectives, Res Rep Urol. 2017; 9: 175–179.
- http://www.mp.pl/pacjent/urologia/168461,priapizm – data dostępu: 18.10.2017